کد مطلب:46565 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » قرآن

بر طبق آيات قرآن اهداف قصص قرآني چيست؟

قرآن در آيات مختلف، اهداف قصص را اين گونه بيان ميكند:
الف: پند و اندرز
قرآن، با بيان زندگي پرنشيب و فراز اقوام و ملل ـ كه چگونه از قلة سعادت، در سراشيبي ذلّت و بدبختي قرار گرفتهاند ـ درسها ميآموزد و عبرتها را ترسيم ميكند؛ چنان كه ميفرمايد: «لقد كان في قصصهم عبره لأولي الألباب». يوسف/111. ]در بازگويي زندگي اقوام گذشته، مايههاي عبرت براي خردمندان است.[ و در آية ديگر، اين نوع سرگذشتها را ماية يادآوري ميداند، چنانكه ميفرمايد: «وذكري للمؤمنين». هود/120
اين نوع دروس و مايههاي عبرت، در تبيين زندگي مستكبراني به دست ميآيد كه فريب زرق وبرق دنيا را خورده و گستاخي را به حدّي رسانده بودند كه ادّعاي خدايي ميكردند. دربارة اين گروه و امثال آنهاست كه قرآن به پيامبر دستور ميدهد داستانشان را براي مردم بازگو كند تا آنان بينديشند، چنانكه ميفرمايد: «فاقْصُصِ القَصَصَ لعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرون». اعراف/176.
]سرگذشتها را بازگو كن تا آنان بينديشند و عبرت بگيرند [ اگر داستانهاي ساخته و پرداختة دست بشري به قوة خيال نيرو ميبخشند، قرآن از آن طريق انديشة انسان را تقويت ميكند[.
ب: وحدت هدف در دعوت پيامبران
آيات قرآن گواهي ميدهد كه تمام پيامبران، براي هدف واحدي برانگيخته شدهاند، چون از يك منبع الهام ميگيرند، چنانكه ميفرمايد: «ولَقَدْ بَعَثْنا في كُلِّ أُمَّهٍ رَسُولاً أنِ اعْبُدُوا لله وَاجْتَنِبوا الطاغُوتَ». نحل/36.
]در ميان هر جمعي، پيامبري برانگيختيم كه {اي} مردم خدا را بپرستيد و از پرستش طاغوت بپرهيزيد.[
قرآن در اثبات اين سخن، زندگاني پيامبران را مطرح ميكند و روشن ميسازد كه همگي در هدف و روش، وحدت نظر داشته و انسجام كاملي، بر تبليغ آنان حاكم بوده است. مراجعه به سرگذشت و مبارزات شيخ الأنبيا نوح و مقايسة آن با زندگي سراپا انقلابي حضرت موسي و مسيح، يكسان بودن هدف و انسجام در دعوت را كاملاً ثابت ميكند و اين يكي از نتايج نامرئي داستانهاي قرآن است و روشن ميشود كه بر همگي يك روح حكومت كرده و يك انديشه سايه افكنده است و هيچ گونه تضادي در منطق و دوگانگي در دعوت نداشتهاند. به خاطر همين است كه بايد به همة آنان ايمان آورد و در ميان آنان فرقي نگذاشت، چنانكه ميفرمايد: «لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ». بقره/285.
]منطق همة مؤمنان اين است كه ما ميان آموزگاران الهي فرقي نميگذاريم و همه را مبعوث الهي ميدانيم.[
ج: تقويت قلب پيامبر
معلّمان الهي در مسير تبليغ و دعوت، با انواع ناملايمات روحي و جسمي روبرو بودهاند و پيوسته با جاهلان و ضرب و شتم آنان سروكار داشتهاند. بازگويي ناملايمات مصلحان پيشين، در درجة نخست، ماية تقويت قلب پيامبر و آرامش خاطر او، سپس ماية دلگرمي مصلحان ديگر است، زيرا روشن ميشود كه ناكامي آنان، معلول قصور و تقصير نبوده، بلكه اين سنت، برهمه حاكم بوده است واگر تقصيري هست، مربوط به خود امتهاست، چنانكه ميفرمايد:
«وكُلاَّ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بهِ فُؤادَكَ». هود/120. ]ما سرگذشت پيامبران را از نظر تقويت قلب و روح تو بازگو ميكنيم.[

---

منشور جاويد ج 11
آية الله جعفر سبحاني